گلچهره سجادیه که با زیور «دندان مار» تصویر متفاوتی از زن به نمایش گذاشت

گلچهره سجادیه ۳۶ سال پس از «سفر عشق» دوباره با رضا بابک همبازی شده و با «ترک عمیق» به جشنواره آمده است.

همشهری آنلاین: در سال ۱۳۶۷ ممیزان سینمای ایران سرکیسه را شل کردند. ۴ سال بعد از گردش چرخ‌های درجه‌بندی که با استقرار در حوالی موزه آبگینه راه افتاده بود، صدور بخشنامه‌ای از بهارستان خبر از اعتماد اندک مدیران به فیلمسازان می‌داد. آنهایی که فیلم‌شان پروانه ساخت «الف» گرفته بود، می‌توانستند بدون پروانه ساخت، فیلم بعدی‌شان را بسازند. «الف»سازان دیگر لازم نبود برای تداوم کارشان فیلمنامه را برای تصویب به شورا ارائه ‌کنند. در این روزنه ایجاد شده و این اعتماد برخاسته ۲ کارگردان سینمای ایران که هر دو ۳۰ سال از ساخت نخستین فیلم‌شان می‌گذشت، دست‌ به‌کار شدند تا ۲ فیلمنامه را جلوی دوربین ببرند. هر دو قصد داشتند درباره زمان حال فیلم بسازند و در تهران. فیلم‌های قبلی‌شان نفروخته بود؛ یکی در روستا فیلم ساخته بود و دیگری در تاریخ. هر دو نیت کرده بودند دوباره به آنچه از تعریف‌شان کم شده بود، برگردند. به تعریفی که با آن در سینمای ایران شهره بودند.

یکی به شمال شهر رفت؛ به مجتمع‌های مسکونی، به گالری‌ها، به شرکت‌های تازه‌تاسیس و کتابفروشی‌های تازه راه افتاده و دیگری به جنوب شهر رفت؛ به گاراژها، به مسافرخانه‌های ناصرخسرو و زیرپله‌های کوپن‌فروشی. هر دو می‌خواستند در دهه‌ای دیگر و در دورانی دیگر دوباره همه نگاه‌ها را به‌خودشان برگردانند. فیلمنامه‌هایی که به اداره نظارت نرفتند و در کنار شخصیت‌های اولشان سرنوشت مردانی تنها را در جست‌وجوی عاطفه نشان می‌دادند، نمایش روزگار تازه ۲ زن بود که تصمیم گرفته بودند برای پرسش‌های مهمی که در زندگی با آن روبه‌رو بودند، به جای انتظار برای پاسخ به ساختن واکنش روی بیاورند؛ زنانی که تصویر زن سینی به‌دست یا عینک به چشم دهه ۱۳۶۰ را بی‌محابا به چالش ‌کشیدند. مهشید و زیور در فیلم‌های «هامون» و «دندان مار» تصویر تازه زنان در تهران پایان دهه ۱۳۶۰ بودند؛ داغ‌کنندگان و داغ‌دیدگان تنهایی. ایستاده در برابر مردانی که دیگر برایشان تجسم همسر نبودند؛ جز یک خاطره. پس رخت رخوتی را که به تن جهان مردانه سینمای ایران بود و از فرط زد و خورد چرک‌تاب شده بود چنان مشتمال کردند که سینمای اکشن نمونه‌اش را به‌خاطر نداشت.

زیور در چنین بزنگاهی به سینمای ایران اضافه شد؛ تلخ و تند. زیور را گلچهره سجادیه برای سینمای دهه ۱۳۶۰ ساخت. تاریخ دهه ۱۳۶۰ بدون سینما کامل نخواهد شد و نقشی که با سجادیه کامل شد، امروز بخشی از تصویر آن دوران است. لنز دوربین ایرج صادقپور که تهران در جنوبی‌ترین شکلش قاب می‌بست، دنبال زنی راه افتاده بود، مادرمرده که نه برادری پشت داشت و نه شوهری پناه. همه‌چیزش در حوالی یک وانت می‌گشت. عشق دورترین و خانواده ناممکن‌ترین امکان بود. تیک زدن کنار اسم گلچهره سجادیه برای چنین نقشی که باران مصیبت از در و دیوارش می‌بارد، در کنار فرامرز صدیقی یک انتخاب انقلابی بود. سجادیه به لطف سریال رعنا که روایت آشفتگی یک خانواده در بطن برآشفتگی اجتماعی در نسل ۱۳۵۷ بود، قهرمان زنی داشت که ایستادگی‌اش داستان را جلو می‌برد. شاید همین پافشاری رعنا روی رابطه بی‌ربط شده‌ای که تنها ربطش وفاداری بود، دلیل انتخاب کیمیایی بود.

نخستین نقش مهمی که بیتا فرهی و گلچهره سجادیه در کارنامه دارند، برای تصویر تاریخ آن سال‌ها مستند است؛ تصویری که در جشنواره هشتم فیلم فجر همه را محو کرد. سجادیه و فرهی دوران تازه‌ای در نقش نوشتن و نقش‌آفرینی برای زنان در سینمای ایران رقم زدند.

هر دو در تنگنای داستان، کارشان به پک زدن به سیگار می‌کشید. از سیگار مهشید که بگذریم، بسته سیگار زیور از جورابش بیرون می‌آمد. پکش در حاشیه بزرگراه در جنب گورستان ماشین در انتظار برادری که رفته بود برای تقاص گرفتن نمایشی بود تمام از اتمام یک بغض. در آن جشنواره فرهی نامزد شد و جایزه نگرفت و سجادیه اصلا نامزد نشد. جایزه را زنی دیگر گرفت: رقیه چهره‌آزاد. به قول محمد ابراهیم: مادر که روپاست. اما تاریخ را فیلم‌ها رقم می‌زنند؛ نه جشنواره‌ها. زیور بخشی از تاریخ است. ‌

کد خبر 921986 منبع: همشهری آنلاین

• مسعود فراستی از برنامه «کات» که برای تلویزیون همشهری تدارک دیده سخن گفت

• فرزاد حسنی: دولت آقای پزشکیان فقط این را کم داشت …

• خانم بازیگر کارگردان شد

• چهره متفاوت نرگس محمدی در فیلم جشنواره

• پیشنهاد جنجالی شهاب حسینی به یک خانم نخبه هوش مصنوعی؛ ماجرای اولین قسمت سریال «آبان» | ببینید

• بازی خاص امین حیایی را در این فیلم ببینید

• در اولین روز جشنواره فیلم فجر چه گذشت؟ + تصاویر

• استقلال پیشنهاد سرمربیگری بدهد بررسی می‌کنم |‌ انتخاب سرمربی خارجی اشتباه بزرگی است

• عراقچی: آمریکا برای اعتمادسازی پول‌های بلوکه شده ایران را آزاد کند

• پیشکسوت پرسپولیس: بیرانوند اشتباه کرد اما کسی حق توهین ندارد

• پزشکیان: نیروهای مسلح خود را از بازی های سیاسی دور نگه دارند | اشکال می‌گیرند در حالی نمی‌دانند که ما در حال انجام چه کاری هستیم

• عراقچی در پاسخ به سوال خبرنگار الجزیره درباره مشروعیت حمایت ایران از بشاراسد: آیا شما فقیه هستید که فتوا می‌دهید؟

• واکنش جنجالی الجولانی به تعداد همسرانش | واکنش‌ها به انتشار تصاویر همسر وی + تصاویر

• بی‌محلی ترامپ در مقابل التماس مذاکره برخی ایرانی ها! | بالاخره اعتراف کردند…

• آماده ایم با حماس وارد جنگ شویم | پیشنهاد عجیب به آمریکا | خودکشی تشکیلات در اردوگاه جنین

• من سرمربی استقلال شوم؟ | چقدر سوال مسخره ای!

• حرفی که گل محمدی زد باعث از دست رفتن پنالتی علیپور شد!

• سوختن آشیانه عشق یک زوج در آتش هوس | ارتباط غیراخلاقی مرد متأهل با همکارش

• تصاویر هولناک از لحظه سقوط آمبولانس هوایی در آمریکا + ویدئو | تصاویری از محل حادثه

• گزارش پارلمان انگلیس درباره قدرت ایران در معادلات خاورمیانه

• سامانه بارشی جدید در راه ایران | این استان‌ها امروز و فردا برفی و بارانی است

• استقلال پیشنهاد سرمربیگری بدهد بررسی می‌کنم |‌ انتخاب سرمربی خارجی اشتباه بزرگی است

• افزایش قیمت برنج ایرانی و خارجی در بازار؛ برنج ایرانی کیلویی چند شد؟

• پاسخ باشگاه ترکیه‌ای به درخواست پرسپولیس برای جذب کریستوفر لونگوی

• در دهه فجر چه برنامه هایی اجرا می شود؟+ جزئیات